1. Erystyka- sztuka prowadzenia sporów
-odwołanie się do uczuć słuchaczy
-odwołanie się do powszechnych poglądów
-odwołanie się do niewiedzy słuchaczy
-odwołanie się do autorytetu
-schlebianie próżności słuchaczy
-Ośmieszenie, wykpienie przeciwnika.
-Grożenie użyciem siły fizycznej.
-Wzbudzenie u słuchaczy litości
2. Argumentacja logiczna
-Dedukcja (od ogółu do szczegółu)
-Indukcja- formułowanie wniosku ogólnego na podstawie informacji szczegółowych
-Kolekcja argumentów(najsłabsze w środku)
3. Zasady stosowania argumentów logicznych: dostosowanie do odbiorcy (wiek, wykształcenie), uporządkowanie argumentów, im więcej tym lepiej. Argumenty należy dobrze objaśnić i poprzeć przykładem.
4. Argumentacja emocjonalna- działamy na intelekt, wzruszenie.
niedziela, 30 października 2011
4. Filozofia
1.Filozofia(philos- miłośnik; sophia- mądrość) - rozważania na temat podstawowych problemów takich jak np. istnienie, umysł, wartości.Pierwszy użył tego terminu Pitagoras.
Filozofować- pytać dlaczego i szukać na te pytania odpowiedzi.
2. Ontologia- dział filozofii zajmujący się bytem, całą rzeczywistością; docieka budowy bytu i przyczyn jego istnienia.
Pytania: co to jest istnienie?
Epistemologia- zajmuje się dążeniem do poznania wiedzy o rzeczywistości; próbuje określić metody poznania. Pytanie o prawdę, stara się ustalić czym jest prawda.
Pytania: Co umożliwia odkrycie prawdy bytu: zmysły, doświadczenie, rozum, intuicja. Jakie są źródła i granice ludzkiego poznania.
Aksjologia- dział filozofii zajmujący się wartościami. Próbuje odpowiedzieć jaką rolę pełnią w życiu człowieka, jak można je poznać.
*etyka-nauka o tym co dobre a co złe. Analizuje działalność człowieka z punktu widzenia moralności, pyta czym jest dobro a czym zło. Jakie są kryteria oceny dobrego lub złego postępowania człowieka.
*estetyka- nauka o pięknie i szpetocie. Zajmuje się badaniem wartości artystycznych, ustala ich oceny i kryteria. Pytanie: Czym jest piękno? Czym jest dzieło sztuki?
Antropologia filozoficzna- Jest dziełem filozofii poświęconym człowiekowi; rozważa zagadnienia związane z sensem i celem życia, podejmuje refleksje nad cierpieniem, sensem życia.
Pytania: Kim jest człowiek? Co jest istotą bycia człowiekiem?
Filozofia społeczna- bada zagadnienia związane z życiem społecznym człowieka. Interesuje ją rola człowieka w dziejach, rozwój społeczny, państwo, system polityczny.
Pytania: czym jest społeczeństwo? Jak powinno funkcjonować państwo?
*logika(gr. logos- słowo, myśl)- nauka o poprawnym rozumowaniu i wyrażaniu myśli, zajmuje się metodami dowodzenia i wnioskowania.
Pyta: Czym jest poprawne myślenie? Jakie prawa nim rządzą?
3.Platon(V/VI w.p.n.e)- Uczeń Sokratesa, twórca Akademii Platońskiej, autor dialogów; myśl tego filozofa najwyraźniej została przedstawiona w metaforze jaskini. Platon ukazał tam różnicę między światem myśli a światem zmysłów, pozorów.
Sokrates(V/VI w.p.n.e )- uważany za ojca etyki. Pierwszy spośród filozofów zajął się człowiekiem. Nie pozostawił po sobie żadnych pism. Uczył przez rozmowę.
Ironia sokratyczna- zasada przeprowadzania dysputy, charakterystyczna dla postawy nauczycielskiej i filozoficznej Sokratesa. Polega na zadawaniu pytań i pozycji człowieka naiwnego, nieuczonego i wiedzącego o swojej niewiedzy. Te pytania ujawniają jednak powierzchowność racji przeciwnika, sprowadzają je do absurdu(niedorzeczności) i ułatwiają odkrycie prawdy.
Arystoteles(IV w.p.n.e)- ostatni filozof gracki. Uczeń Platona, założył własną szkołę filozoficzną Likejon w Atenach.
Eudajmonia- dążenie do doskonałości, szczęścia.
Odbicie idei- pozór
Brawura- głupota
4. Szkoła epikurejska- założyciel Epikur z Samos (IV/V w). Założenie, dążenie do szczęścia(Eudajmonia), radość z życia, brak strachu przed śmiercią, głosił pracę nad sobą, spokój, opanowanie, wyrzeczenie, życie zgodne z naturą.
Hedonizm- dążenie do przyjemności.
Szkoła Stoicka
a) założyciel Zenon z Kition, wykładał w Atenach.
b)założenia: najważniejsze jest opanowanie, rozsądek, dążenie do cnoty, życie zgodne z naturą, nie uleganie namiętnością.
Seneka- filozof i mówca rzymski.Był stoikiem.
-rozważania o życiu
-filozofia pomaga cżłowiekowi zrozumeić świat i siebie
-dążenie do monoteizmu.
-przyjęcie ostatecznej inicjacji- Boga
-człowiek nie ma władzy nad swoim losem
-przyjmujemy cierpliwie porażki
-słowa mają pokrywać się z czynem
-zachowuje spokój we wszystkich okolicznościach życiowych.
-człowiek kieruje się mądrością(umiarem)
-człowiek godnie znosi niepowodzenia życiowe
-człowiek nie ma wpływu na przeciwności losu
Marek Aureliusz- filozof na tronie.
-był stoikiem
-pracował nad sobą, nad swoimi emocjami
-należy znajdować spokój w pracowitości i życzliwości
-sądził że świat jest teatrem a ludzie aktorami, musimy być w każdej chwili przygotowani do zejścia ze sceny.
-Brak lęku przed śmiercią
-Wierzy w naturalny porządek świata.
5.Demostenes- mówca w starożytnej Grecji. Po stracie ojca pragnąć odzyskać odebrany mu majątek poświęcił się wymowie, przy czym musiał przezwyciężyć wady wymowy. Próbował mówić z kamieniami będącymi w jego ustach. Najpierw występował w sprawach sądowych, później poświęcił się wymowie politycznej. Jako polityk walczył o niepodległość Aten. Zorganizował powstania Greków przeciw Macedonii.
Cyceron-mówca, teoretyk wymowy, filozof. Zdobył gruntowne wykształcenie w Rzymie w dziedzinie prawa, wymowy, filozofii. Prowadził działalność literacką i naukową. Występował w licznych procesach jako obrońca i oskarżyciel. Był urzędnikiem. Pozostawił po sobie ogromny dorobek pisarski.
6. Oddziaływania na odbiorcę:
-ruzum-nauczać(funkcja dydaktyczna)
-wola-zachwycać(funkcja perswazyjna)
-uczucie- zruszać(funkcja estetyczna)
7. Fragment "Rozmyślań" Marka Aureliusza
Teza: Wzajemne szkodzenie sobie jest przeciwne naturze ludzkiej
Argumenty: brak umiejętności określenia co jest dobre a co złe powoduje występowanie u niektórych ludzi wad np. niewdzięczności. Znajomość zła i psychiki człowieka grzesznego powoduje iż nie ulegamy złu. Szanuje, człowiek rozumny nie czuje niechęci do grzesznika. Ze wszystkimi ludźmi można współpracować.
8.Biogram Horacego- poeta rzymski najwybitniejszy obok Wergiliusza. Pochodził z rodziny wyzwoleńca, ale otrzymał doskonałe wykształcenie. Pomógł mu w tym mecenas(opiekun). Pisał epody czyli teksty krytyczno-polityczne, satyry, pieśni zwane odami(tematyka patriotyczno- obywatelska, refleksyjne, biesiadne, miłosne, autotematyczne-poświęcone własnej twórczości) Wpływ twórczości Horacego na J.Kochanowskiego M.K. Sarbiewskiego.
Biogram- krótki życiorys umieszczony w encyklopediach. informatorach.
9. Zasada złotego środka(Aurea mediocritas- zachowanie spokoju;równowagi ducha, opanowanie namiętności, spokojne przyjmowanie radości i smutku.)
10. Pareneza- rada, napomnienie; literatura parenetyczna- pouczająca, wychowująca, propagująca wzory postępowania.
11. "Skrzydlate słowa"- popularne wyrażenia, cytaty, aforyzmy, sentencje, które weszły do języka potocznego.
"Dulce et decorum est pro patria mori" - słodko i zaszczytnie jest umierać za ojczyznę.
"Nil desperandum" - Nie (należy) rozpaczać.
"Nil admirari"- Nie należy niczemu się dziwić.
"Utile Dulci" - przyjemne z pożytecznym (łączyć)
"Sapere aude" - Ośmiel się być mądrym.
"Carpe diem"- chwytaj dzień
"Non omnis moriar"- Nie wszystek umrę.
12. Pieśń- najstarszy gatunek liryczny o różnej tematyce mający budowę zwrotkową. Odmianą pieśni jest Oda, sławiąca bohaterów, wzniosłe idee. Cechuje ją uroczysty styl.
Hymn-jest odmianą pieśni, sławi bóstwo, bohaterskie czyny, wielkie idee.
Klasycyzm- prąd literacki czerpiący wzory (z antyku) antycznej teorii poezji, stawiający za cel twórczości łączenie piękna i prawdy, harmonię i umiar, naśladowanie natury i przestrzeganie jednorodności estetycznej.
Virtus - rzymskie uosobienie, personifikacja odwagi.
Horacjanizm- zespół cech charakterystycznych dla twórczości Horacego sformułowanych w jego "Pieśniach". Cechy: refleksyjność połączona z dystansem wobec przeżyć, stoicki stosunek do świata, epikurejska radość życia.
Motywy mitologiczne:
-motyw liry, lutni jako pieśni i natchnienia
-motyw łabędzia jako poety, nawiązanie do poezji Greckich twórców (Safony i Alkajosa)
-motyw sławy poetyckiej (exegi monumentum)
-motyw nieśmiertelności dzięki poezji(non omnis morial)
Motyw klasyczny: związany ze starożytnością, doskonały, naśladujący starożytność, zgodny z zasadami, ustalony, typowy, usankcjonowany tradycją, odznaczający się harmonią, regularnością, proporcją.
13.Tyrtajos(VII pne) pisał elegie o treści patriotycznej.
Liryka Tyrtejska- zachęcająca do walki
Tyrteizm- postawa zaangażowania do walki w obronie ojczyzny.
14. Safona (VII/VI pne) - poetka pisząca wiersze o miłości. Wiele wierszy skierowanych do Afrodyty, pisała pieśni miłosne, weselne. Mieszkała z córeczką na wyspie Lesbos. Poniosła śmierć wskutek nieszczęśliwej miłości.
15. Anakreont(VI pne) -piewca wina i miłości. Opiewał biesiady, spotkania towarzyskie.
Anakreontyk- krótki utwór liryczny o tematyce miłosnej, biesiadnej z motywem Erosa; zwykle kilkuwersowy.
16. Symonides(VI-V pne) autor pieśni o władcach i uroczystościach dworskich; uprawiał epigramaty, krótkie, często dwuwersowe utwory.
Filozofować- pytać dlaczego i szukać na te pytania odpowiedzi.
2. Ontologia- dział filozofii zajmujący się bytem, całą rzeczywistością; docieka budowy bytu i przyczyn jego istnienia.
Pytania: co to jest istnienie?
Epistemologia- zajmuje się dążeniem do poznania wiedzy o rzeczywistości; próbuje określić metody poznania. Pytanie o prawdę, stara się ustalić czym jest prawda.
Pytania: Co umożliwia odkrycie prawdy bytu: zmysły, doświadczenie, rozum, intuicja. Jakie są źródła i granice ludzkiego poznania.
Aksjologia- dział filozofii zajmujący się wartościami. Próbuje odpowiedzieć jaką rolę pełnią w życiu człowieka, jak można je poznać.
*etyka-nauka o tym co dobre a co złe. Analizuje działalność człowieka z punktu widzenia moralności, pyta czym jest dobro a czym zło. Jakie są kryteria oceny dobrego lub złego postępowania człowieka.
*estetyka- nauka o pięknie i szpetocie. Zajmuje się badaniem wartości artystycznych, ustala ich oceny i kryteria. Pytanie: Czym jest piękno? Czym jest dzieło sztuki?
Antropologia filozoficzna- Jest dziełem filozofii poświęconym człowiekowi; rozważa zagadnienia związane z sensem i celem życia, podejmuje refleksje nad cierpieniem, sensem życia.
Pytania: Kim jest człowiek? Co jest istotą bycia człowiekiem?
Filozofia społeczna- bada zagadnienia związane z życiem społecznym człowieka. Interesuje ją rola człowieka w dziejach, rozwój społeczny, państwo, system polityczny.
Pytania: czym jest społeczeństwo? Jak powinno funkcjonować państwo?
*logika(gr. logos- słowo, myśl)- nauka o poprawnym rozumowaniu i wyrażaniu myśli, zajmuje się metodami dowodzenia i wnioskowania.
Pyta: Czym jest poprawne myślenie? Jakie prawa nim rządzą?
3.Platon(V/VI w.p.n.e)- Uczeń Sokratesa, twórca Akademii Platońskiej, autor dialogów; myśl tego filozofa najwyraźniej została przedstawiona w metaforze jaskini. Platon ukazał tam różnicę między światem myśli a światem zmysłów, pozorów.
Sokrates(V/VI w.p.n.e )- uważany za ojca etyki. Pierwszy spośród filozofów zajął się człowiekiem. Nie pozostawił po sobie żadnych pism. Uczył przez rozmowę.
Ironia sokratyczna- zasada przeprowadzania dysputy, charakterystyczna dla postawy nauczycielskiej i filozoficznej Sokratesa. Polega na zadawaniu pytań i pozycji człowieka naiwnego, nieuczonego i wiedzącego o swojej niewiedzy. Te pytania ujawniają jednak powierzchowność racji przeciwnika, sprowadzają je do absurdu(niedorzeczności) i ułatwiają odkrycie prawdy.
Arystoteles(IV w.p.n.e)- ostatni filozof gracki. Uczeń Platona, założył własną szkołę filozoficzną Likejon w Atenach.
Eudajmonia- dążenie do doskonałości, szczęścia.
Odbicie idei- pozór
Brawura- głupota
4. Szkoła epikurejska- założyciel Epikur z Samos (IV/V w). Założenie, dążenie do szczęścia(Eudajmonia), radość z życia, brak strachu przed śmiercią, głosił pracę nad sobą, spokój, opanowanie, wyrzeczenie, życie zgodne z naturą.
Hedonizm- dążenie do przyjemności.
Szkoła Stoicka
a) założyciel Zenon z Kition, wykładał w Atenach.
b)założenia: najważniejsze jest opanowanie, rozsądek, dążenie do cnoty, życie zgodne z naturą, nie uleganie namiętnością.
Seneka- filozof i mówca rzymski.Był stoikiem.
-rozważania o życiu
-filozofia pomaga cżłowiekowi zrozumeić świat i siebie
-dążenie do monoteizmu.
-przyjęcie ostatecznej inicjacji- Boga
-człowiek nie ma władzy nad swoim losem
-przyjmujemy cierpliwie porażki
-słowa mają pokrywać się z czynem
-zachowuje spokój we wszystkich okolicznościach życiowych.
-człowiek kieruje się mądrością(umiarem)
-człowiek godnie znosi niepowodzenia życiowe
-człowiek nie ma wpływu na przeciwności losu
Marek Aureliusz- filozof na tronie.
-był stoikiem
-pracował nad sobą, nad swoimi emocjami
-należy znajdować spokój w pracowitości i życzliwości
-sądził że świat jest teatrem a ludzie aktorami, musimy być w każdej chwili przygotowani do zejścia ze sceny.
-Brak lęku przed śmiercią
-Wierzy w naturalny porządek świata.
5.Demostenes- mówca w starożytnej Grecji. Po stracie ojca pragnąć odzyskać odebrany mu majątek poświęcił się wymowie, przy czym musiał przezwyciężyć wady wymowy. Próbował mówić z kamieniami będącymi w jego ustach. Najpierw występował w sprawach sądowych, później poświęcił się wymowie politycznej. Jako polityk walczył o niepodległość Aten. Zorganizował powstania Greków przeciw Macedonii.
Cyceron-mówca, teoretyk wymowy, filozof. Zdobył gruntowne wykształcenie w Rzymie w dziedzinie prawa, wymowy, filozofii. Prowadził działalność literacką i naukową. Występował w licznych procesach jako obrońca i oskarżyciel. Był urzędnikiem. Pozostawił po sobie ogromny dorobek pisarski.
6. Oddziaływania na odbiorcę:
-ruzum-nauczać(funkcja dydaktyczna)
-wola-zachwycać(funkcja perswazyjna)
-uczucie- zruszać(funkcja estetyczna)
7. Fragment "Rozmyślań" Marka Aureliusza
Teza: Wzajemne szkodzenie sobie jest przeciwne naturze ludzkiej
Argumenty: brak umiejętności określenia co jest dobre a co złe powoduje występowanie u niektórych ludzi wad np. niewdzięczności. Znajomość zła i psychiki człowieka grzesznego powoduje iż nie ulegamy złu. Szanuje, człowiek rozumny nie czuje niechęci do grzesznika. Ze wszystkimi ludźmi można współpracować.
8.Biogram Horacego- poeta rzymski najwybitniejszy obok Wergiliusza. Pochodził z rodziny wyzwoleńca, ale otrzymał doskonałe wykształcenie. Pomógł mu w tym mecenas(opiekun). Pisał epody czyli teksty krytyczno-polityczne, satyry, pieśni zwane odami(tematyka patriotyczno- obywatelska, refleksyjne, biesiadne, miłosne, autotematyczne-poświęcone własnej twórczości) Wpływ twórczości Horacego na J.Kochanowskiego M.K. Sarbiewskiego.
Biogram- krótki życiorys umieszczony w encyklopediach. informatorach.
9. Zasada złotego środka(Aurea mediocritas- zachowanie spokoju;równowagi ducha, opanowanie namiętności, spokojne przyjmowanie radości i smutku.)
10. Pareneza- rada, napomnienie; literatura parenetyczna- pouczająca, wychowująca, propagująca wzory postępowania.
11. "Skrzydlate słowa"- popularne wyrażenia, cytaty, aforyzmy, sentencje, które weszły do języka potocznego.
"Dulce et decorum est pro patria mori" - słodko i zaszczytnie jest umierać za ojczyznę.
"Nil desperandum" - Nie (należy) rozpaczać.
"Nil admirari"- Nie należy niczemu się dziwić.
"Utile Dulci" - przyjemne z pożytecznym (łączyć)
"Sapere aude" - Ośmiel się być mądrym.
"Carpe diem"- chwytaj dzień
"Non omnis moriar"- Nie wszystek umrę.
12. Pieśń- najstarszy gatunek liryczny o różnej tematyce mający budowę zwrotkową. Odmianą pieśni jest Oda, sławiąca bohaterów, wzniosłe idee. Cechuje ją uroczysty styl.
Hymn-jest odmianą pieśni, sławi bóstwo, bohaterskie czyny, wielkie idee.
Klasycyzm- prąd literacki czerpiący wzory (z antyku) antycznej teorii poezji, stawiający za cel twórczości łączenie piękna i prawdy, harmonię i umiar, naśladowanie natury i przestrzeganie jednorodności estetycznej.
Virtus - rzymskie uosobienie, personifikacja odwagi.
Horacjanizm- zespół cech charakterystycznych dla twórczości Horacego sformułowanych w jego "Pieśniach". Cechy: refleksyjność połączona z dystansem wobec przeżyć, stoicki stosunek do świata, epikurejska radość życia.
Motywy mitologiczne:
-motyw liry, lutni jako pieśni i natchnienia
-motyw łabędzia jako poety, nawiązanie do poezji Greckich twórców (Safony i Alkajosa)
-motyw sławy poetyckiej (exegi monumentum)
-motyw nieśmiertelności dzięki poezji(non omnis morial)
Motyw klasyczny: związany ze starożytnością, doskonały, naśladujący starożytność, zgodny z zasadami, ustalony, typowy, usankcjonowany tradycją, odznaczający się harmonią, regularnością, proporcją.
13.Tyrtajos(VII pne) pisał elegie o treści patriotycznej.
Liryka Tyrtejska- zachęcająca do walki
Tyrteizm- postawa zaangażowania do walki w obronie ojczyzny.
14. Safona (VII/VI pne) - poetka pisząca wiersze o miłości. Wiele wierszy skierowanych do Afrodyty, pisała pieśni miłosne, weselne. Mieszkała z córeczką na wyspie Lesbos. Poniosła śmierć wskutek nieszczęśliwej miłości.
15. Anakreont(VI pne) -piewca wina i miłości. Opiewał biesiady, spotkania towarzyskie.
Anakreontyk- krótki utwór liryczny o tematyce miłosnej, biesiadnej z motywem Erosa; zwykle kilkuwersowy.
16. Symonides(VI-V pne) autor pieśni o władcach i uroczystościach dworskich; uprawiał epigramaty, krótkie, często dwuwersowe utwory.
3. "Król Edyp" - Sofokles
1.Zasada trzech jedności:
-czasu- czas wydarzeń przedstawionych w dramacie musiał pokrywać się z czasem przedstawienia i nie mógł przekroczyć jednej doby
-miejsca- musiało być zachowane jedno miejsce wydarzeń
- akcji- przebieg wydarzeń ograniczony był do jednego wątku.
2. Inne cechy kompozycyjne tragedii antycznej
a) konflikt tragiczny- istnienie przeciwstawnych, równorzędnych racji pomiędzy, którymi nie można dokonać wyboru- każde działanie bohatera zbliża go do katastrofy.
b)Ironia tragiczna: w tragedii greckiej losy bohatera układają się tak że popełnia on zbrodnie lub czyn niegodny; bohater nie wie że "nieszczęśliwie zbłądził"; takie przeciwieństwo między samoświadomością bohatera a jego rzeczywistą sytuacją nazywamy ironią tragiczną. Czyli bohater nie wie że popełnił czyn, niegodny, za to wie o tym widz.
c)Tragizm- kategoria estetyczna; bohater niezależnie od intencji sprowadza na siebie zgubę, śmierć lub klęskę.
3. Hybris(pycha)- największa ludzka wada karą za nią była nemezis (gniew bogów)
4. Edyp na początku książki przysięga swojemu ludowi że znajdzie zbójce Lajosa i skaże go na śmierć lub wygnanie. Im więcej Edyp dowiaduje się o okolicznościach śmierci poprzedniego króla tym bardziej jest zaniepokojony z tego powodu. Dopiero po rozmowie ze sługa i posłańcem jest przekonany że to on jest winny tej zbrodni, że to on popełnił ojcobójstwo i kazirodztwo. Jokasta jego żona i jednocześnie matka popełniła samobójstwo a on z rozpaczy wydłubał sobie oczy i skazał się na wygnanie.
-czasu- czas wydarzeń przedstawionych w dramacie musiał pokrywać się z czasem przedstawienia i nie mógł przekroczyć jednej doby
-miejsca- musiało być zachowane jedno miejsce wydarzeń
- akcji- przebieg wydarzeń ograniczony był do jednego wątku.
2. Inne cechy kompozycyjne tragedii antycznej
a) konflikt tragiczny- istnienie przeciwstawnych, równorzędnych racji pomiędzy, którymi nie można dokonać wyboru- każde działanie bohatera zbliża go do katastrofy.
b)Ironia tragiczna: w tragedii greckiej losy bohatera układają się tak że popełnia on zbrodnie lub czyn niegodny; bohater nie wie że "nieszczęśliwie zbłądził"; takie przeciwieństwo między samoświadomością bohatera a jego rzeczywistą sytuacją nazywamy ironią tragiczną. Czyli bohater nie wie że popełnił czyn, niegodny, za to wie o tym widz.
c)Tragizm- kategoria estetyczna; bohater niezależnie od intencji sprowadza na siebie zgubę, śmierć lub klęskę.
3. Hybris(pycha)- największa ludzka wada karą za nią była nemezis (gniew bogów)
4. Edyp na początku książki przysięga swojemu ludowi że znajdzie zbójce Lajosa i skaże go na śmierć lub wygnanie. Im więcej Edyp dowiaduje się o okolicznościach śmierci poprzedniego króla tym bardziej jest zaniepokojony z tego powodu. Dopiero po rozmowie ze sługa i posłańcem jest przekonany że to on jest winny tej zbrodni, że to on popełnił ojcobójstwo i kazirodztwo. Jokasta jego żona i jednocześnie matka popełniła samobójstwo a on z rozpaczy wydłubał sobie oczy i skazał się na wygnanie.
sobota, 22 października 2011
2. Iliada- Homer
1. Hybris(pycha)- największa ludzka wada
Nemezis(gniew bogów)- kara
2. Wieczna sława i opłakiwanie dzielnego wojownika
3. Humanizm- postawa według, której człowiek i jego potrzeby duchowe i materialne są najważniejsze.
4. Nauczanie w Grecji: gimnazjum, liceum, akademia.
5.Homer- twórca "Iliady"
a)wędrowni śpiewacy, opowiadacze
b)"Iliada"- utwór batalistyczny, epos opowiadający o wojnie
6.Wymowa inwokacji- pierwszej części rozpoczynającej pieśń pierwszą.
a)Inwokacja- rodzaj apostrofy, wezwanie do bóstwa. Narrator prosi boginię o pomoc w napisaniu dzieła.
b)Poznajemy bohatera- Achillesa. syna Peleusa, rozgniewany na Agamemnona. Jest mężnym wojownikiem nieznającym litości dla wroga.
c)Dwa światy: boski(Zeus) i ludzki - reprezentowany przez Achillesa.
d)Narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący, obiektywny.
e) Heksametr(sześciostopowiec)- wiersz bohaterski.
f)patos- powaga, dystans.
7.Środki stylistyczne
"syn Peleusa"(Achilles) - omówienie
"władca narodów Atryda"(Agamemnon)- omówienie
"Gniew Achillesa"
"klęski nieprzeliczone"
"sępom drapieżnym"
"psom głodnym"- epitety
8. Porównanie Hektora i Achillesa.
Oboje są wojownikami i pochodzą z królewskich rodów, są młodzi. Cechuje ich męstwo, odwaga, waleczność, heroizm, bardziej niż życie cenią honor człowieka. Obaj znają swoje przeznaczenie.
Hektor: syn króla Troi Prima. Miał żonę i syna. Najdzielniejszy wojownik w Troi. Początkowo boi się przystąpić do walki z Achillesem. Potrafi pokonać strach, umie panować nad sobą; sprawiedliwy, traktuje przeciwnika szacunkiem, godnością, nie poniża go, nie gardzi nim. Przed śmiercią prosi o oddanie szacunku jego zwłokom. Przestrzega Achillesa przed gniewem bogów, ufa bogom.
Achilles: syn Peleusa, króla Tesalii. Miał przyjaciela Patroklosa. Budził strach u przeciwnika, Hektora. Bezwzględny, nie darzy szacunkiem przeciwnika, poniża go, nie szanuje. Rozgniewany, pełen chęci zemsty, pamiętliwy. Był wierny w przyjaźni, kochał przyjaciela i chciał pomścić jego śmierć, dlatego nienawidził Hektora. Nie pozwolił żeby szczątki Hektora były pogrzebane, szacunek dla bogów. Kierował się emocjami(często negatywnymi).
9.Kalokagatia, Kalokagatii(gr. kalos agathes- piękny i dobry) - idealne połączenie piękna fizycznego i doskonałości moralnej. Ideałem kalokagatii jest Hektor.
10. Epos(gr. słowo)- poemat narracyjny pisany Heksametrem podzielony na pieśni.
Pieśń pierwsza rozpoczyna się inwokacją czyli wezwaniem do boga z prośbą o pomoc w napisaniu dzieła. Występuje narrator, obiektywny. Wydarzenia dzieją się w ważnym okresie historycznym, bohaterami są ludzie wywodzący się z wyższych grup społecznych.
Narracje cechuje patos czyli wzniosłość, dwupłaszczyznowość świata przedstawionego ( w wydarzeniach biorą udział ludzie i bogowie). Opisy są drobiazgowe, szczegółowe, niekiedy służą opóźnieniu biegu wydarzeń, wtedy określamy je jako retardacja np. opis tarczy Achillesa.
Artyzm(epitety stałe)- przysługuje tylko jednej postaci np. szybkonogi Achilles, mężny Hektor.
Porównanie homeryckie-długie rozbudowane apostrofy; wykrzyknienia, metafory, omówienia, animacje
Personifikacja- tekst pisany jest stylem wysokim
10. Cechy stylu wysokiego: Zarezerwowany dla tematów podniosłych dotyczących losu ludzkiego, wyroków boskich; miał wzruszyć odbiorcę, wstrząsnąć nim; wypowiedź miała być starannie przygotowana, olśniewająca bogactwem środków artystycznych, nasycona emocjami.
Teoria trzech stylów:
-styl wysoki(pisany)
-styl niski- podejmował tematy powszechne, zwyczajne, był skromny, pozbawiony środków artystycznych. Występował w listach, dyskusjach.
-styl średni- odwoływał się do zasady złotego środka wyważającego skrajności stylu wysokiego i niskiego. Miał być w miarę wyważony, ozdobny, ale w miarę. Występował w mowach okolicznościowych.
Iliada jest nie tylko tekstem batalistycznym, ale także mówi o ludzkich emocjach.
11. W pieśni VI autor opisuje przygotowanie Hektora do wyprawy na wojnę. Jego żona, Andromacha, stojąc obok niego, zalewa się łzami i rozpacza. Boi się ona o swojego męża, uważa, że jest on szalony i jego odwaga go zgubi, a ona zostanie wdową, gdy go Achaje zabiją. Hektor uświadamia swojej żonie, że gdyby nie poszedł na wojnę, byłby tchórzem. Poza tym mówi, że jego duch go ocali. Autor pokazuje tu również, troskę Hektora zarówno o Trojan jak i o żonę. Boi się że Achaje mogliby wziąć ją do niewoli. Na koniec pieśni Hektor wziął syna na ręce i zaczął modlić się do bogów, by w przyszłości podobnie jak on był "pierwszym wśród Trojan".
Nemezis(gniew bogów)- kara
2. Wieczna sława i opłakiwanie dzielnego wojownika
3. Humanizm- postawa według, której człowiek i jego potrzeby duchowe i materialne są najważniejsze.
4. Nauczanie w Grecji: gimnazjum, liceum, akademia.
5.Homer- twórca "Iliady"
a)wędrowni śpiewacy, opowiadacze
b)"Iliada"- utwór batalistyczny, epos opowiadający o wojnie
6.Wymowa inwokacji- pierwszej części rozpoczynającej pieśń pierwszą.
a)Inwokacja- rodzaj apostrofy, wezwanie do bóstwa. Narrator prosi boginię o pomoc w napisaniu dzieła.
b)Poznajemy bohatera- Achillesa. syna Peleusa, rozgniewany na Agamemnona. Jest mężnym wojownikiem nieznającym litości dla wroga.
c)Dwa światy: boski(Zeus) i ludzki - reprezentowany przez Achillesa.
d)Narrator trzecioosobowy, wszechwiedzący, obiektywny.
e) Heksametr(sześciostopowiec)- wiersz bohaterski.
f)patos- powaga, dystans.
7.Środki stylistyczne
"syn Peleusa"(Achilles) - omówienie
"władca narodów Atryda"(Agamemnon)- omówienie
"Gniew Achillesa"
"klęski nieprzeliczone"
"sępom drapieżnym"
"psom głodnym"- epitety
8. Porównanie Hektora i Achillesa.
Oboje są wojownikami i pochodzą z królewskich rodów, są młodzi. Cechuje ich męstwo, odwaga, waleczność, heroizm, bardziej niż życie cenią honor człowieka. Obaj znają swoje przeznaczenie.
Hektor: syn króla Troi Prima. Miał żonę i syna. Najdzielniejszy wojownik w Troi. Początkowo boi się przystąpić do walki z Achillesem. Potrafi pokonać strach, umie panować nad sobą; sprawiedliwy, traktuje przeciwnika szacunkiem, godnością, nie poniża go, nie gardzi nim. Przed śmiercią prosi o oddanie szacunku jego zwłokom. Przestrzega Achillesa przed gniewem bogów, ufa bogom.
Achilles: syn Peleusa, króla Tesalii. Miał przyjaciela Patroklosa. Budził strach u przeciwnika, Hektora. Bezwzględny, nie darzy szacunkiem przeciwnika, poniża go, nie szanuje. Rozgniewany, pełen chęci zemsty, pamiętliwy. Był wierny w przyjaźni, kochał przyjaciela i chciał pomścić jego śmierć, dlatego nienawidził Hektora. Nie pozwolił żeby szczątki Hektora były pogrzebane, szacunek dla bogów. Kierował się emocjami(często negatywnymi).
9.Kalokagatia, Kalokagatii(gr. kalos agathes- piękny i dobry) - idealne połączenie piękna fizycznego i doskonałości moralnej. Ideałem kalokagatii jest Hektor.
10. Epos(gr. słowo)- poemat narracyjny pisany Heksametrem podzielony na pieśni.
Pieśń pierwsza rozpoczyna się inwokacją czyli wezwaniem do boga z prośbą o pomoc w napisaniu dzieła. Występuje narrator, obiektywny. Wydarzenia dzieją się w ważnym okresie historycznym, bohaterami są ludzie wywodzący się z wyższych grup społecznych.
Narracje cechuje patos czyli wzniosłość, dwupłaszczyznowość świata przedstawionego ( w wydarzeniach biorą udział ludzie i bogowie). Opisy są drobiazgowe, szczegółowe, niekiedy służą opóźnieniu biegu wydarzeń, wtedy określamy je jako retardacja np. opis tarczy Achillesa.
Artyzm(epitety stałe)- przysługuje tylko jednej postaci np. szybkonogi Achilles, mężny Hektor.
Porównanie homeryckie-długie rozbudowane apostrofy; wykrzyknienia, metafory, omówienia, animacje
Personifikacja- tekst pisany jest stylem wysokim
10. Cechy stylu wysokiego: Zarezerwowany dla tematów podniosłych dotyczących losu ludzkiego, wyroków boskich; miał wzruszyć odbiorcę, wstrząsnąć nim; wypowiedź miała być starannie przygotowana, olśniewająca bogactwem środków artystycznych, nasycona emocjami.
Teoria trzech stylów:
-styl wysoki(pisany)
-styl niski- podejmował tematy powszechne, zwyczajne, był skromny, pozbawiony środków artystycznych. Występował w listach, dyskusjach.
-styl średni- odwoływał się do zasady złotego środka wyważającego skrajności stylu wysokiego i niskiego. Miał być w miarę wyważony, ozdobny, ale w miarę. Występował w mowach okolicznościowych.
Iliada jest nie tylko tekstem batalistycznym, ale także mówi o ludzkich emocjach.
11. W pieśni VI autor opisuje przygotowanie Hektora do wyprawy na wojnę. Jego żona, Andromacha, stojąc obok niego, zalewa się łzami i rozpacza. Boi się ona o swojego męża, uważa, że jest on szalony i jego odwaga go zgubi, a ona zostanie wdową, gdy go Achaje zabiją. Hektor uświadamia swojej żonie, że gdyby nie poszedł na wojnę, byłby tchórzem. Poza tym mówi, że jego duch go ocali. Autor pokazuje tu również, troskę Hektora zarówno o Trojan jak i o żonę. Boi się że Achaje mogliby wziąć ją do niewoli. Na koniec pieśni Hektor wziął syna na ręce i zaczął modlić się do bogów, by w przyszłości podobnie jak on był "pierwszym wśród Trojan".
Subskrybuj:
Posty (Atom)